Danskit Kalaallit Nunaannik nunasiaateqarnerat nipilersortartunit 1985-imiilli sakkortuumik isorineqarpoq nipilersoqatigiinnit Zikazakkunnit Siiva Fleischer erinarsortoralugu, nipilersoqatigit nuusiaanni siullermi aamma nuuteeqqami 1988-imeersumi immikkut saqqummersitaanni ”Miki goes to Nuussuaq”-mi. Zikazakkut taallartaanni pineqarajuttarput, assersuutigalugu inuit akornanni assigiinngissutsit akerleriissutillu qaangerniarnissaat, siunissamilu nutaamik ingerlaaseqalernissaq. Nipilersukkani sammineqartut ilaattut taaneqarsinnaapput danskinut sakkortuumik isornartorsiuineq ilaanneeriarluni kalaalinngorsaanermut attuumatinneqartartoq, aamma nipilersornermi.
Siiva Fleischer nipilersoqatigiit inuttarisartakkamikkutallanngortarsimaqisut akornanni kisiartaalluni aalajaatsumik ilaajuarsimasoq ukiuni taakkunani nipilersoqatigiit nuusiaasa sisamat pilersinneqartarneranni Danmarkimi najugaqarsimavoq, nipilersoqatigiillu ataatsimut isigalugit immiussisarnerni peqataasarsimasut Danmarkimi najugaqartuusarlutik. Tamannarpiaq pissutaaqataasarsimavoq apeqquserneqartarmat ilumut Zikazakkut nipilersortartuunersut kalaallit. Taamatut isummeqajaasarneq illuatungilerneqartariaqarpoq ima oqarluni: nipilersukkat taallaat kalaallisut taalliaapput, kisianni aamma taallani sammineqarajuttarput Kalaallit Nunaanni pissutsit, tamannalu kalaalerpalussutaavoq.
Erinarsortartoq Ole Kristiansen 1989-imi siullermeersumik nuusiorpoq ”Isimiit Iikkamut”. Nuusiap taassuma nuannersortaraa ”Zoo Inuillu”, inuup illoqarfimmut pinngortitamullu attuumassuteqarnera pineqarluni, taallamilu tassani illoqarfik sorsuartut pisoqarfiusutut Ole Kristiansenip annertuumik isornartorsiorpaa. Illoqarfik initut ipianngunartutut isigaa, tassanilu inuk mattussaasimavoq. Illuatungaani pinngortitaq ammavoq kusanarlunilu, inuup anersaartorfigisinnaasaa.
Naak qallunaanngorsaanerup nalaani nunaqarfiit matoorarlugit Kalaallit Nunaanni inunnik eqiterisitsinermi sanaartortoqaraluaqisoq, nipilersukkami tassani danskit Kalaallit Nunaanni sunniuteqarnerat toqqaannartumik isornartorsiorneqanngilaq. Assersuutigalugu Sumekkut Innerulakkullu siusinnerusukkut nunasiaateqarsimanermik taallartaqartaraluaqisut Ole Kristiansen taaneqartalerpoq nutaamik aallartitsisutut, taalliai tassaanerusarmata inummut tunngasut inullu qitiutillugu (eksistentialisme) taalliat. Tamatumunnga peqatigitillugu Ole Kristiansenip ukiuni qulikkuutaani arlalinni taalliortaatsini oqaatiginiakkallu annertunerusunngorlugit oqaatsinik ingasaassisumik atuisarnini nersorneqaatigisarpaa.
”Zoo Inuillu” Ole Kristiansenip atugaa tusarnaaruk:
Naak Ole Kristiansen, Zikaza aamma Rasmus Lyberth eqqartoreeraluarivut taamaattoq Danmarkip Kalaallit Nunaannik nunasiaateqarneranik isornartorsiuineq kalaallit nipilersortarneranni ingerlatiinnarneqarpoq. Assersuutigalugu nipilersoqatigiit Liima Inui 2009-mi nuusiaminni “Republik”-imi nunasiaateqarnermut akerliuneq suli tusarsaajuarsinnarpoq, kalaallilli nipilersortartuisa amerlanersaat 80-ikkut naaneranniilli ullumikkumut naalakkersuinikkut apeqqutit annertuut piinnarnagit inummut tunnganerusut, soorlu asanninnermut maqaasinermullu tunngasut, erinarsuutiginerusalerpaat. Taamaakkaluartoq inuit nuannarisaannik nipilersortarnermi nunagisamik pingaartitsineq tusarsaajuarpoq, ilaatigut Kalaallit Nunaat pinngortitarlu pillugit erinarsuuterpassuaqarpoq ilaatigullu kalaallit oqaluttuatoqaat erinarsuutigineqartarlutik, assersuutigalugu nukappiaraq Kaassassuk Ole Kristiansenimit Zikazamillu erinarsuutigineqartoq. Aamma taallat annertusisamik (pisarnermit sakkortunerusumik) oqaasertallit najukkami taamallaat paasineqarsinnaasut arlallit atorneqartalerput, assersuutigalugu ”Puttaarunnaaq” nuusiami 2006-imeersumi ”Tunissut”-meersoq. Taanna Pilu Lyngemit taalliarineqarpoq Kimmernaq Kjeldsenimillu erinarsorneqarluni. Puttaarunnaaq pinnguaataavoq siku nalluleraangat puttaamiit puttaamut pissigarluni pinnguaatigineqartartoq. Taalliami tassani pinnguarneq toqumik kinguneqarsinnaasoq atorneqarpoq inuup navianartumik inuuneqarneranut sakkortusisamik ersersitsiniarnermi.
Naak Kalaallit Nunaanni nipilersukkat nuannarisaasut 80-ikkunneersut atorneqartaraluartut taallartamikkut sangutinneqarput. Nipilersortartut Kalaallit Nunaat eqqartortuarpaat oqaluttuarisaanermut, oqaluttuatoqqanut inuiaassusermullu tunngatillugu aamma tunuliaqutitut nipilersoriaasertik paasineqaqqullugu.
Zikaza aamma Ole Kristiansen pillugit uku atuarneqarsinnaapput:
Johansen, Brian A. (1991): ”Musikken i Grønland – Hvorfra, hvorhen”
Langgård, Per (1990): ”Grønlandsk litteratur i 70’erne og 80’erne”
Langgård, Karen (2011): “Greenlandic literature from Colonial Times to Self-Government.”