Kalaallit nipilersortaasiannik sunniineq siulleq uppernarsarneqarsinnaasoq kujataaniit pivoq, arfanniat Europameersut ilisimassarsiortullu ataasiakkaannguit Kalaallit Nunaata Candallu akornisigut Davis Strædikkoorlutik Kalaallit Nunaata kitaani inoqarfinnut nunalittalermata. Taamaalilluni 1500-kkut naalerneranni kalaallit Europamiullu niuernikkut attaveqatigiittoqartalerpoq.
Nioqqutissat saniatigut Europamiut umiartortuisa nassataraat qitigissat niperujoorutillu, tamakkulu kingorna kalattuunik taaneqartalersunut tunngaviliisuupput. Qitigissat arfannianit tikiunneqartut tassaagunarput qitigissat reel-inik jig-inilluunniit taaneqartartut. Marlukkuutaarluni qitittaatsit ullumikkut atugaanerusut, saqisaat kaavikuluullu, Europami aatsaat 1840-kkunni ilisimaneqalerput, Kalaallit Nunaannullu tikiunneqarsimassapput Danmarkip Kalaallit Nunaat pisortatigoortumik nunasiarilereeraa, Europamiullu Atlantikup avannaatungaani arfanniarnerata uninnerata missaani.
Nipilersuutit kalattuunik atuinissamut naleqquttut, agissat, supputaasat kingornalu pattagissat tukkartarissat Kalaallit Nunaannut tikisinneqartalerput, ilaannilu kalaallit nipilersuutissaminnik namminneq sanasalerput.
Kalattuut isumaqarpoq ‘kalaallit atortagaat’, taamalu taaguusiinerup takutippaa qiteriaatsit tamakku kalaallit kulturiannut pulavissimasut.
Kalattuut kulturitut ullumikkut siammarsimasorujussuupput, nalliuttorsiornerni imaluunniit sunngiffimmi sammisatut, nipilersoriaaserli qitittaaserlu arfannianik naapitsinermit pinngoraluartut Europami taama periaatsinit allaanerupput. Soorlu Europami atorneqartartunit sukkanerupput, qitinnermilu alloriaatsinik ilaneqarsimapput qularnanngitsumik tivanermit qilaatersornermillu pisunik.
Kalattuut ullumi atorneqartarput ilaanni pingaartorsiortumik, soorlu kalaallisoortunit, nalliuttorsioqatigiinnerni pingaartorsiorpalunnginnerusumik, katersortarfinni qittattoqartillugu aliikkusersoqatigiinnernilu kalaaliussusermik takutitsiniutitut.
Kalattoortoqartillugu nipilersuutit suulluunniit atorneqarsinnaapput imaluunniit immiussanik nipilersortoqartarluni. Pattagissat innaallagiatortut digitaliusullu, qatituunik tumerparpaanillu nipiliuutitallit, ullumikkut kalalattoortoqartillugu nipilersuutigissallugit nuannerineqartarput.
Ilulissani qittattuni kalattoortut isiginnaakkit:
Kalattuut pillugit atuakkiaq:
Ringsted, Poul (1997): ”Dands er Grønlændernes kjæreste Forlystelse”